Đây là một video mình thấy mọi người nên xem và suy ngẫm. Video nói về con người, xã hội, thế giới chúng ta đã, đang và sẽ sống. Về ngôi nhà của chúng ta, 'anh em' của chúng ta trên ngôi nhà nhỏ bé ấy giữa bao la vũ trụ vô định. Phải chăng chúng ta là giống loài quá ích kỷ, hung hăng, khát máu. Và u mê chừng nào.
Dưới đây là link video trên Youtube - kèm sub. Và bản dịch vụng về của mình về nội dung của video này. Thật vui nếu các bạn ghé thăm post này, và có thể hiểu ngay nguyên văn, vì bản dịch của mình chắc chắn đang hạn chế nhiều điểm. Khó lột tả được nội dung đầy trắc ẩn mà người làm video trên muốn nói.
Bản pdf tải về tại: https://bitbucket.org/xuansamdinh/the-lie-we-live/overview
Mời mọi người cùng xem.
At this moment you could be anywhere doing anything, instead you sit alone before a screen.
Ngay lúc này, bạn có thể đang ở bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì mình muốn. Thay vì ngồi một mình và dúi mặt vào chiếc màn hình.
So what's stopping us from doing what we want, being where we want to be. Each day we wake up in the same room and follow the same path, to live the same day as yesterday. Yet at one time each day was a new adventure. Along the way something changed. Before our days were timeless, now our days are scheduled. Is this what it means to be grown up? To be free?
Vậy, điều gì đã ngăn trở chúng ta thực hiện những điều muốn làm, đến những nơi muốn tới? Mỗi ngày, chúng ta thức dậy tại cùng một nơi, theo cùng một thói, sống một cuộc sống như ngày trước đó. Thế nhưng, khởi đầu mỗi ngày lại là một cuộc phiêu lưu mới. Suốt chuỗi ngày ấy nhiều thứ đã thay đổi. Trước đây chúng ta không lo lắng giờ giấc, bây giờ, mỗi ngày của chúng đều phải lập lịch trước. Đó là ý nghĩa của sự trưởng thành? Được tự do?
But are we really free? Food. Water. Land. The very elements we need to survive are owned by corporations. There's no food for us on trees, no freshwater in streams, no land to build a home. If you try and take what the earth provides you'll be locked away.
Nhưng chúng ta có thực sự tự do? Thức ăn. Nước uống. Đất ở. Những gì thiết yếu nhất cho cuộc sống, giờ là thứ được sở hữu bởi các tập đoàn. Chẳng còn hoa quả tự nhiên trên cây, các dòng sông cũng không còn nước sạch. Và không đất đai để dựng nhà cửa. Nếu bạn cố gắng lấy những gì mà mẹ Trái Đất chu cấp, bạn sẽ được đặc cách vào đứng sau những song sắt.
So we obey their rules.
Và thế là chúng ta răm rắp theo những luật lệ của họ.
We discover the world through a textbook. For years we sit and regurgitate what we're told. Tested and graded like subjects in a lab. Raised not to make a difference in this world. Raised to be no different.
Chúng ta tìm hiểu thế giới qua sách vở. Hằng năm trời chúng ta ngồi và nhại lại những lời từ miệng người khác. Bị kiểm tra và phân loại như những mẫu vật trong phòng thí nghiệm. Được nuôi dạy để không có sự khác biệt. Khôn lớn một cách thật giống nhau.
Smart enough to do our job but not to question why we do it. So we work and work left with no time to live the life we work for. Until a day comes when we are too old to do our job, it is here we're left to die. Our children take our place in the game. To us our path is unique
Đủ khôn lanh để làm việc, nhưng chẳng đủ sáng suốt để tự đặt câu hỏi tại sao. Và thế là chúng ta cặm cụi làm việc, đến nỗi chẳng có thì giờ để sống cuộc sống mà vì nó chúng ta phải cày cuốc. Cho đến ngày khi chúng ta đã quá già để làm lụng, cũng là khi cần tìm cho mình một lỗ huyệt. Đến lượt con cái thế bước chúng ta trong cuộc chơi. Với chúng ta, đây là con đường đời duy nhất
But together we are nothing more than fuel. The fuel that powers the elite. The elite who hide behind the logos of corporations. This is their world. And their most valuable resource is not in the ground. It is us.
Nhưng rốt cuộc, đồng nhau, chúng ta chẳng khác gì là nguyên liệu. Thứ nguyên liệu cho cỗ máy của các thế lực. Những nhóm quyền lực ẩn sau Logo của các tập đoàn. Đây là thế giới của họ. Và thứ tài nguyên giá trị nhất của họ không phải là mớ trong lòng đất. Đó là CHÚNG TA.
We build their cities. We run their machines. We fight their wars. After all, money isn't what drives them. It's power. Money is simply the tool they use to control us. Worthless pieces of paper we depend on to feed us, move us, entertain us. They gave us money, and in return we gave them the world.
Xây dựng thành phố của họ. Vận hành máy móc của họ. Và giết chóc trong những cuộc chiến tranh của họ. Sau cùng, tiền không phải là động cơ của họ. Đó là quyền lực. Tiền chỉ đơn giản là công cụ họ sử dùng để kiểm soát chúng ta. Những miếng giấy vô nghĩa mà chúng ta phụ thuộc vào để ăn uống, đi lại, và giải trí. Họ đưa ta tiền, đổi lại ta cho họ cả thế giới.
Where there were trees that cleaned our air, are now factories that poison it. Where there was water to drink, is toxic waste that stinks. Where animals ran free are factory farms where they are born and slaughtered endlessly for our satisfaction.
Nơi (thế giới) từng là các cánh rừng thanh lọc không khí, thì nay là các nhà máy đầu độc vào bầu không khí. Nơi từng là dòng nước sạch để uống, thì nay toàn rác thải độc hại đầy ghê rợn. Nơi các loài động vật từng được tự do chạy nhảy, thì giờ là các nông trang, chỗ chúng được sinh ra và xẻ thịt vô số nhằm thỏa mãn nhu cầu của chúng ta.
Over a billion people are starving despite us having enough food for everybody. Where does it all go? 70\% of the grain we grow is fed to the animals you eat for dinner. Why help the starving? You can't profit off them.
Trên cả tỉ người đang chết đói mặc dù thế giới này có đủ thức ăn cho mọi người. Thực phẩm đi đâu hết? 70\% ngũ cốc mà ta trồng đã được dùng làm thức ăn cho những loài gia súc trong thực đơn bữa tối của chúng ta. Sao không dùng để giúp đỡ những người đang đói khát kia? Đơn giản là vì bạn không thể có được lợi nhuận từ những con người ấy!
We are like a plague sweeping the earth. Tearing apart the very environment that allows us to live. We see everything as something to be sold. As an object to be owned.
Chúng ta như một thứ dịch hạch càn quét qua Trái Đất. Phá nát cạn kiệt nền môi sinh đã nuôi sống chúng ta. Chúng ta biến mọi thứ thành hàng hóa. Như thứ đồ vật để được sở hữu.
But what happens when we have polluted the last river? Poisoned the last breath of air? Have no oil for the trucks that bring us our food? When will we realize money can't be eaten, that is has no value?
Nhưng điều gì sẽ xảy ra sau khi chúng ta đã gây ôm nhiễm tận con sông cuối cùng? Đầu độc luồng khí thở duy nhất còn lại? Khi chẳng còn dầu để chạy những chiếc xe tải dùng chở thức ăn cho chúng ta? Bao giờ chúng ta sẽ nhận ra rằng tiền bạc chẳng thể dùng để ăn, chẳng có giá trị gì?
We aren't destroying the planet. We're destroying all life on it. Every year thousands of species go extinct. And time is running out before we're next.
Không phải chúng ta đang hủy diệt hành tinh này. Mà là đang hủy diệt mọi sự sống trên đó. Mỗi năm có hàng ngàn loài bị tuyệt chủng. Và thời gian đang đếm ngược, trước khi chúng ta là loài kế tiếp!
If you live in America there's a 41\% chance you'll get cancer. Heart disease will kill one out of three Americans. We take prescription drugs to deal with these problems. But medical care is the third leading cause of death behind cancer and heart disease.
Nếu bạn sống ở Mỹ, tận đến 41\% nguy cơ rằng bạn bị ung thư. Bệnh tim mạch giết chết 1 trên mỗi 3 người Mỹ. Chúng ta uống thuốc để chống lại các thứ bệnh tật này. Nhưng thuốc hóa chất lại chính là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong, chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch.
We're told everything can be solved by throwing money at scientists so they can discover a pill to make our problems go away. But the drug companies and cancer societies rely on our suffering to make a profit.
Chúng ta được truyền thông rằng mọi thứ sẽ được giải quyết bằng cách ném tiền vào các nghiên cứu khoa học, rằng nhờ vậy họ có thể tìm ra các thứ thuốc nhằm đẩy lùi bệnh tật. Nhưng các công ty sản xuất thuốc và các hiệp hội ung thư lại phụ thuộc vào bệnh tật của chúng ta để có lợi nhuận.
We think we're running for a cure but really we're running away from the cause.
Chúng ta tưởng mình đang sốn vó nhằm tìm phương pháp chữ trị nhưng thực ra chúng ta đang xa dần nguyên nhân cốt lõi.
Our body is a product of what we consume, and the food we eat is designed purely for profit. We fill ourselves with toxic chemicals. The bodies of animals infested with drugs and diseases. But we don't see this. The small group of corporations that own the media don't want us to. Surrounding us with a fantasy we're told is reality.
Cơ thể ta là kết quả của những gì ta nhồi nhét. Và những thực phẩm ta ăn sản xuất ra với mục đích kiếm lợi nhuận. Chúng ta nhét đầy thân thể với đống thứ hóa chất độc hại. Xác thân của những con vật bị nhiễm độc bởi bệnh tật và các thứ thuốc. Nhưng chúng ta không nhận ra điều ấy. Nhóm nhỏ các tập đoàn sở hữu các kênh truyền thông không muốn chúng ta biết. Bao quanh ta bằng những ảo ảnh và nói rằng đó là hiện thực.
It's funny to think humans once thought the earth was the center of the universe, but then again now we see ourselves as the center of the planet. We point to our technology and say we're the smartest. But do our computers, cars, and factories really illustrate how intelligent we are? Or do they show how lazy we've become.
Thật buồn cười khi con người từng nghĩ trái đất là trung tâm của vũ trụ. Nhưng càng nực cười khi bây giờ chúng ta lại xem mình như trung tâm của hành tinh này. Chúng ta chỉ vào nền công nghệ và nói rằng chúng ta là loài thông minh nhất. Nhưng liệu máy tính, ô tô, và các nhà máy có thực sự minh chứng rằng chúng ta thông minh như thế nào? Hay cho chúng cho ta thấy chúng ta đã trở nên lười biếng, phụ thuộc ra sao?
We put this civilized mask on. But when you strip that away, what are we? How quickly we forget only within the past 100 years did we allow women to vote, allow blacks to live as equals.
Chúng ta tự đeo cho mình cái vỏ bọc văn minh. Nhưng một khi nó được trút bỏ xuống, chúng ta còn lại gì? Sao có thể quên nhanh rằng chỉ mới 100 năm trở lại đây phụ nữ mới được phép tham gia bầu cử, người da màu được sống trong bình đẳng.
We act as if we're all knowing beings yet there's much we fail to see. We walk down the street ignoring the little things. The eyes who stare, the stories they share. Seeing everything as a background to \emph{``me''}. Perhaps we fear we're not alone. That we're a part of a much bigger picture. But we fail to make the connection
Chúng ta hành xử như thể mình là loài thông thái nhất nhưng còn quá nhiều thứ chúng ta chẳng nhận ra. Chúng ta bước xuống phố và phớt lờ đi những điều nhỏ nhặt. Những ánh mắt đầy tâm trạng đang để ý, và những câu chuyện đằng sau đó. Xem mọi thứ như là phông nền nhằm nổi bật lên cái \emph{``Tôi''}. Phải chăng chúng ta lo sợ rằng mình không phải là kẻ độc tôn. Rằng chúng ta là một phần của một bức tranh to lớn hơn. Nhưng chúng ta chẳng biết cách tạo nên sự kết nối.
We're okay killing pigs, cows, chickens, strangers from foreign lands. But not our neighbours. Not our dogs, our cats, those we have come to love and understand. We call other creatures stupid yet we point to them to justify our actions. But does killing simply because we can, because we always have make it right? Or does it show how little we've learned. That we continue to act out of primal aggression, rather than thought and compassion.
Chúng ta thấy hiển nhiên, dễ dàng trong việc giết lợn, bò, gà, và những người lạ từ các vùng đất khác. Nhưng không phải là những người hàng xóm. Không phải những chó, mèo ta thân, và những người mà chúng ta yêu thương, thấu hiểu. Chúng ta gọi các loài khác là thứ sinh vật ngu ngốc. Vậy mà chẳng nhìn vào chúng để xem xét hành động của mình. Phải chăng chúng ta giết chóc chỉ vì bản thân có thể, vì chúng ta cho rằng điều đó là đúng đắn? Hay điều đó cho thấy chúng ta hiểu biết hạn hẹp đến mức nào. Chúng ta tiếp tục hành động một cách hung hăng, thay vì suy nghĩ thấu đáo và đầy lòng trắc ẩn.
One day this sensation we call life will leave us. Our bodies will rot, our valuables recollected. Yesterday's actions all that remain. Death constantly surrounds us. Still it seems so distant from our everyday reality.
Một ngày nào đó, thứ hình thái mà chúng ta gọi là sự sống này sẽ rời bỏ ta. Xác thân chúng ta thối rữa, của cải chúng ta trở về với đất. Nhưng những gì hôm qua chúng ta làm sẽ còn mãi. Thần chết luôn thường trực bên ta. Nhưng có vẻ như vẫn khá cách xa với cuộc sống thực tế hằng ngày.
We live in a world on the verge of collapse. The wars of tomorrow will have no winners. For violence will never be the answer, it will destroy every possible solution. If we all look at our innermost desire, we will see our dreams are not so different. We share a common goal. Happiness. We tear the world apart looking for joy, without ever looking within ourselves.
Chúng ta sống trong một thế giới đang bên bờ của sự sụp đổ. Cuộc chiến tranh của ngày mai sẽ không ai là người chiến thắng. Bởi bạo lực sẽ không bao giờ là câu trả lời đúng đắn, nó chỉ khiến hủy hoại tất cả mọi giải pháp có thể để giải quyết. Nếu tất cả tự nhìn vào sâu thẳm nhất ham muốn trong thâm tâm mình, chúng ta sẽ thấy rằng mọi ước mơ đều chẳng chút gì dị biệt. Chúng ta cùng chung một mục đích sống: Niềm Hạnh Phúc. Chúng ta xé nát thế giới này để tìm kiếm niềm vui, nhưng chẳng mảy may nhìn lại trong sâu thẳm tâm tri mình.
Many of the happiest people are those who own the least. But are we really so happy with our iPhones, our big houses, our fancy cars? We've become disconnected. Idolizing people we've never met. We witness the extraordinary on screens, but ordinary everywhere else. We wait for someone to bring change, without ever thinking of changing ourselves.
Rất nhiều những người hạnh phúc nhất lại là những người ít của cải nhất. Liệu rằng chúng ta có thực sự hạnh phúc với những Iphone, nhà to cửa rộng, hay xe hơi sành điệu? Chúng ta trở nên mất kết nối. Thần tượng những người chưa từng gặp gỡ. Chúng ta chứng kiến những điều phi thường trên màn hình, nhưng không nhận ra những điều bình dị xung quanh. Chúng ta trông chờ ai đó đem đến sự thay đổi, nhưng chẳng hề suy nghĩ sự thay đổi chính bản thân mình.
Presidential elections might as well be a coin toss. It's two sides of the same coin. We choose which face we want and the illusion of choice, of change is created. But the world remains the same. We fail to realize the politicians don't serve us. They serve those who fund them into power. We need leaders, not politicians. But in this world of followers we have forgotten to lead ourselves.
Các cuộc tranh cử tổng thống cũng chỉ như trò tung đồng xu. Dù là mặt nào sấp hay ngửa thì cũng chỉ là đồng xu đó. Chúng ta chọn mặt mà chúng ta muốn và ảo tưởng về sự lựa chọn, về sự thay đổi được tạo ra. Nhưng buồn thay, thế giới vẫn cứ như vậy. Chúng ta không nhận ra rằng chính trị không phục vụ cho chúng ta. Nó chỉ phục vụ cho những ai nuôi nó để có quyền lực. Chúng ta cần những người lãnh đạo, không phải các chính trị gia. Nhưng trong thế giới của những người phụ thuộc này, mỗi người quên mất đi sự tự dẫn dắt bản thân mình.
Stop waiting for change and be the change you want to see. We didn't get to this point by sitting on our asses. The human race survived not because we are the fastest or the strongest, but because we worked together. We have mastered the act of killing. Now let's master the joy of living.
Hãy thôi chờ đợi sự thay đổi từ ai, và hãy là sự thay đổi mà bạn muốn thấy trong thế giới này. Chúng ta không đi đến thời điểm hiện tại bằng cách mãi ngồi ì một chỗ trên cặp mông. Loài người tồn tại được không phải vì chúng ta là những sinh vật nhanh nhẹn hay mạnh mẽ nhất mà bởi chúng ta đoàn kết cùng nhau. Chúng ta đã là bậc thầy trong việc giết chóc. Bây giờ hãy trở thành bậc thầy trong nghệ thuật tạo dựng niềm vui cuộc sống.
This isn't about saving the planet. The planet will be here whether we are or not. Earth has been around for billions of years. Each of us will be lucky to last eighty. We are a flash in time, but our impact is forever.
Đây không phải là việc cứu hành tinh này. Hành tinh này sẽ vẫn đây dù chúng ta có hoặc không. Trái Đất đã quay từ hàng tỉ năm tuổi. Còn mỗi chúng ta nếu may mắn thì sống đến được 80. Chúng ta qua đi trong chớp nhoáng, nhưng những tác động để lại là mãi mãi.
I often wish I lived in an age before computers. When we didn't have screens to distract us. But I realize there's one reason why this is the only time I want to be alive because here today we have an opportunity we never had before.
Tôi thường ước rằng mình sống trong thời kỳ chưa từng có máy vi tính. Khi chúng ta chẳng bị chia cắt bởi những cái màn hình. Nhưng tôi nhận ra có một lý do rằng tại sao đây lại là thời đại mà tôi muốn được sống. Đó là bởi ngày nay chúng ta có một cơ hội mà trước đây chưa từng có.
The internet gives us the power to share a message and unite millions around the world. While we still can we must use our screens to bring us closer together rather than farther apart. For better or worse our generation will determine the future life on this planet
Internet giúp ta có khả năng chia sẻ và gắn kết hàng triệu người quanh thế giới. Trong lúc còn có thể, chúng ta phải dùng công nghệ để mang con người lại gần nhau hơn. Dù theo chiều hướng tích cực hay tiêu cực, chúng ta sẽ là thế hệ quyết định sự sống tương lai trên hành tinh này.
We can either continue to serve this system of destruction until no memory of our existence remains. Or we can wake up. Realize we aren't evolving upwards but rather falling down. We just have screens in our faces so we don't see where we're heading.
Chúng ta có thể tiếp tục phục vụ hệ thống hủy diệt này cho đến khi chẳng còn ký ức nào về sự tồn tại của mình. Hoặc có thể thức tỉnh. Rằng chúng ta đã chẳng phát triển lên mà còn thoái hóa dần. Chúng ta chặn trước mặt bằng những những màn và chẳng biết mình đang hướng nơi nào.
This present moment is what every step, every breath and every death has led to. We are the faces of all who came before us. And now it is our turn. You can choose to carve your own path, or follow the road countless others have already taken.
Giây phút hiện tại là thứ mà mỗi bước đi, nhịp thở, và mỗi cái chết trước đó để mang đến. Chúng ta là sự hiện diện của những người đi trước. Và bây giờ là quyết định của chúng ta. Bạn có thể lựa chọn tạo dấu ấn cho con đường riêng, hoặc theo bước trên lối mòn của vô vàn người đã từng.
Life is not a movie. The script isn't already written. We are the writers. This is your story. Their story. Our story.
Cuộc sống không phải là một cuốn phim, và kịch bản của nó không phải là được viết trước. Chúng ta là các tác giả. Đây là câu chuyện của chính mình. Của mọi người. Và của tất cả chúng ta!
Made by Spencer Cathcart --- [VietSub][xuansamdinh]
